Các nhà khoa học tại Đức vừa phát hiện một hiện tượng bất thường nằm sâu dưới đáy Thái Bình Dương. Trong những lớp vỏ trầm tích cổ đại của đại dương, họ tìm thấy một dấu vết phóng xạ lạ – một sự gia tăng đột ngột của beryllium-10, một đồng vị phóng xạ hiếm có, vào khoảng 9 đến 12 triệu năm trước.
Dấu hiệu này không chỉ xuất hiện ở một khu vực nhỏ mà đã được ghi nhận tại nhiều điểm khác nhau ở trung tâm và phía bắc Thái Bình Dương. Điều này đặt ra một câu hỏi lớn: Liệu đây có phải là một hiện tượng toàn cầu hay chỉ là một sự kiện cục bộ?
Theo các nhà khoa học, nếu dấu vết beryllium-10 xuất hiện trên toàn cầu, điều đó có nghĩa là chúng ta đang đứng trước một chứng cứ hiếm hoi về một sự kiện vũ trụ đã xảy ra cách đây hàng triệu năm.
Nguồn gốc bí ẩn của dấu vết phóng xạ
Beryllium-10 được tạo ra khi tia vũ trụ va chạm với tầng khí quyển Trái Đất. Các hạt này sau đó rơi xuống đại dương và bị hấp thụ vào lớp vỏ giàu kim loại của đáy biển. Nhưng tại sao lượng beryllium-10 lại đột ngột tăng mạnh vào thời điểm đó?
Một giả thuyết cho rằng dòng hải lưu đã thay đổi mạnh mẽ khoảng 10 triệu năm trước, khiến lượng beryllium-10 lắng đọng xuống Thái Bình Dương nhiều hơn bình thường. Nhưng nếu không chỉ có Thái Bình Dương mà toàn bộ hành tinh đều ghi nhận hiện tượng này, thì nguyên nhân có thể đến từ ngoài vũ trụ.
Một siêu tân tinh gần Trái Đất có thể đã bùng nổ, làm tăng cường bức xạ vũ trụ và để lại dấu ấn rõ ràng trong lớp trầm tích của đại dương. Một khả năng khác là hệ Mặt Trời của chúng ta đã đi qua một đám mây liên sao lạnh, khiến Trái Đất hứng chịu nhiều tia vũ trụ hơn bình thường.
Các lớp vỏ ferromanganese dưới đại dương đóng vai trò như một cuốn sách lịch sử, lưu giữ dấu vết hóa học của các sự kiện diễn ra hàng chục triệu năm qua. Tuy nhiên, việc xác định chính xác niên đại của những lớp trầm tích này không phải là điều dễ dàng. Các phương pháp như định tuổi carbon chỉ có thể áp dụng với mẫu vật dưới 50.000 năm tuổi, trong khi đồng vị uranium cũng không hiệu quả trong trường hợp này.
Beryllium-10 có chu kỳ bán rã khoảng 1,4 triệu năm, nghĩa là các nhà khoa học có thể sử dụng nó để đo tuổi của lớp vỏ trầm tích lên đến hơn 10 triệu năm. Khi nghiên cứu một mẫu vỏ đại dương dày 50 mm, nhóm nghiên cứu đã có thể xác định rằng nó đã tích tụ trong hơn 18 triệu năm, với tốc độ phát triển khoảng 1,52 mm mỗi triệu năm.
Nhưng điều đáng chú ý nhất là ở khoảng 10 triệu năm trước, lượng beryllium-10 trong lớp vỏ đột ngột tăng gấp đôi so với dự đoán ban đầu.
Việc xác định nguồn gốc của sự kiện này vẫn chưa có lời giải đáp. Các nhà khoa học cho rằng nếu đây là kết quả của một siêu tân tinh gần Trái Đất, thì điều đó có thể có tác động đáng kể đến khí hậu và hệ sinh thái thời điểm đó. Nếu sự thay đổi này đến từ hệ Mặt Trời đi qua một khu vực không gian khác biệt, nó có thể tiết lộ nhiều điều về hành trình của Trái Đất trong thiên hà.
Để đi đến kết luận, nhóm nghiên cứu tại Đức sẽ tiếp tục mở rộng phân tích trên nhiều khu vực khác nhau của đại dương, đồng thời hy vọng các nhóm nghiên cứu khác cũng sẽ tham gia xác minh sự kiện này. Nếu dấu vết beryllium-10 xuất hiện trên toàn cầu, điều đó có nghĩa là chúng ta đang đứng trước một chứng cứ hiếm hoi về một sự kiện vũ trụ đã xảy ra cách đây hàng triệu năm.
