Công nghệ luôn tiến lên với tốc độ chóng mặt, khiến nhiều thiết bị và chuẩn kết nối từng một thời huy hoàng nay chỉ còn là quá khứ. Tuy nhiên, có những công nghệ dù đã lỗi thời hàng thập kỷ vẫn tiếp tục tồn tại, phục vụ những nhu cầu đặc thù mà các giải pháp hiện đại chưa thể thay thế hoàn toàn.
Năm 2025 rồi, nhưng bạn sẽ bất ngờ khi biết rằng đĩa mềm, cổng VGA, máy fax và cả máy nhắn tin (pager) vẫn chưa biến mất!
Đĩa mềm: Công nghệ lưu trữ của thế kỷ trước vẫn chưa bị lãng quên
Đĩa mềm 3.5 inch từng là tiêu chuẩn lưu trữ di động của thập niên 80-90, nhưng với sự ra đời của USB và lưu trữ đám mây, chúng gần như biến mất khỏi đời sống hàng ngày. Vậy mà trong một số ngành công nghiệp, đĩa mềm vẫn là công cụ không thể thay thế.
Các hệ thống công nghiệp cũ, đặc biệt trong lĩnh vực hàng không vũ trụ và quân sự, vẫn dựa vào đĩa mềm để cập nhật phần mềm và lưu trữ dữ liệu. Ví dụ, tàu chiến Đức vẫn sử dụng đĩa mềm đến năm 2024, trong khi hệ thống tàu điện ngầm ở San Francisco vừa mới chi 212 triệu USD để nâng cấp khỏi hệ thống DOS cũ chạy bằng đĩa mềm.
Dù hiếm hoi, đĩa mềm vẫn được sản xuất với số lượng nhỏ để đáp ứng nhu cầu đặc thù. Bạn thậm chí có thể mua đĩa mềm và đầu đọc đĩa trên Amazon ngay hôm nay!
Cổng VGA: Chuẩn kết nối tưởng chừng đã “chết”, nhưng Nhật Bản vẫn giữ lại
VGA (Video Graphics Array) xuất hiện từ năm 1987 và đã bị HDMI và DisplayPort thay thế trong hầu hết các thiết bị hiện đại. Tuy nhiên, cổng VGA vẫn chưa hoàn toàn biến mất.
Nhiều thiết bị cũ như máy chiếu, hệ thống công nghiệp, và thiết bị giáo dục vẫn sử dụng cổng VGA. Điều này khiến nhiều công ty không muốn nâng cấp toàn bộ hệ thống chỉ vì một chuẩn kết nối mới.
Đặc biệt, Nhật Bản vẫn sản xuất laptop có cổng VGA, dù chúng đi kèm với HDMI và DisplayPort. Điều này phản ánh sự bảo thủ của một số thị trường, nơi người dùng vẫn muốn giữ lại khả năng tương thích với thiết bị cũ.
Cổng song song (Parallel Port): Vẫn tồn tại trong các hệ thống công nghiệp
Cổng song song từng là tiêu chuẩn để kết nối máy in, máy quét trước khi USB và Wi-Fi xuất hiện. Nhưng đáng ngạc nhiên là nó vẫn còn được sử dụng trong các hệ thống công nghiệp và phòng thí nghiệm.
Các máy CNC (điều khiển số bằng máy tính), thiết bị khoa học, và máy móc công nghiệp vẫn dựa vào cổng song song để vận hành. Vì chi phí nâng cấp quá cao và hệ thống cũ vẫn hoạt động ổn định, nhiều nơi vẫn giữ lại cổng này.
Thậm chí, một công ty Nhật Bản vừa tung ra card mở rộng PCI Express cho phép người dùng thêm cổng song song vào PC hiện đại, đi kèm với driver hỗ trợ từ Windows XP trở lên.
Máy fax: “Khủng long” của văn phòng vẫn chưa tuyệt chủng
Máy fax đã lỗi thời trong thời đại email và chữ ký điện tử, nhưng trong một số lĩnh vực như y tế, pháp luật và chính phủ, fax vẫn là phương thức giao tiếp bắt buộc vì tính bảo mật.
Ở Mỹ, Nhật Bản và nhiều quốc gia khác, bệnh viện và văn phòng chính phủ vẫn yêu cầu gửi tài liệu qua fax, bởi luật pháp chưa công nhận email là phương thức truyền tải tài liệu chính thức.
Dù đã có e-fax giúp số hóa quy trình, nhưng nhiều nơi vẫn giữ máy fax vật lý trong văn phòng. Thậm chí, một số người vẫn nhớ cảm giác hồi hộp chờ đợi máy fax in ra tài liệu quan trọng, một điều mà email không thể mang lại.
Máy nhắn tin (Pager): Vẫn là cứu cánh trong một số ngành nghề
Trước khi smartphone xuất hiện, máy nhắn tin (pager) từng là công cụ liên lạc phổ biến. Ngày nay, dù gần như biến mất, chúng vẫn đóng vai trò quan trọng trong ngành y tế, quân đội và các tình huống khẩn cấp.
Pager không cần Internet hay sóng điện thoại, có thời lượng pin lâu và khả năng hoạt động ở những khu vực không có sóng di động, như trong bệnh viện nơi thiết bị điện tử có thể gây nhiễu tín hiệu.
Năm 2024, máy nhắn tin còn trở thành tâm điểm của một vụ tấn công công nghệ khi thiết bị của nhóm Hezbollah đột nhiên phát nổ đồng loạt, được cho là do Israel thực hiện.
Dù đang dần bị thay thế bởi smartphone, pager vẫn được sản xuất để phục vụ nhu cầu đặc biệt.
